Ornithologie

Onderzoek aan de avifauna

Het Trésorteam heeft van begin af aan veel aandacht besteed aan de avifauna van het gebied. Daarnaast zijn vrijwillige vogelaars in groten getale aanwezig in Frans-Guyana en zij dragen veel bij aan het onderzoek in de Kawregio. Het Trésorreservaat wordt gezien als een erg goede plaats om veel bijzondere vogelsoorten te zien. De avifauna in Trésor is vandaag de dag daarom grotendeels bekend.

Tijdens een lopend project, in 2007 geïnitieerd door Trésor en enkele vogelorganisaties, maakte ornithologisch onderzoek in Frans-Guyana een grote sprong. Er werd een onderzoek (afkomstig uit Frankrijk) gestart, genaamd Suivi Temporel des Oiseaux Communs (STOC). Enerzijds wordt de populatiedynamica door de tijd in kaart gebracht, anderzijds wordt er informatie verzameld over ecologie en identificatie van veel soorten, waarvan een groot deel daarvoor nog onbekend was.

STOC-methodologie in Trésor

De operatie vond plaats van 2007 tot 2010, daar eens in de twee maanden een sessie plaatsvond. Het onderzoeksgebied bevond zich in het hoogstgelegen deel van het reservaat. Tijdens iedere sessie worden er over vier hectare veertig netten opgesteld in reguliere intervallen. Deze zijn bedoeld voor het vangen van vogels die in het kreupelhout voorkomen. Bij iedere eerste vangst werd een vogel voorzien van een ring, waarna hij werd gemeten, onderzocht, genoteerd en vrijgelaten. Het individueel identificeren van een soort geeft een heleboel extra informatie bij een terugvangst.

Het oorspronkelijke monitoringprogramma is afgerond en tegenwoordig buigen onderzoekers zich over de gigantische hoeveelheid data die zich in die drie jaar hebben opgestapeld. Vandaag de dag loopt het monitoringprogramma nog steeds, maar veel minder intensief dan oorspronkelijk het geval was. Het voortzetten van de monitoring is natuurlijk erg waardevol. STOC Trésor is overigens reden geweest in Frans-Guyana om soortgelijke programma’s op te zetten in andere reservaten.

Specifiek onderzoek

Als de ornithologische inventarisatie langzaam tot een eind komt na jaren intensief ontdekken, spreekt het voor zich dat het vervolgonderzoek de ecologie van en trends in ontwikkelingen van de soorten betreft.

Het STOC-programma en het vervolg richten zich op een specifieke soortengroep, namelijk zangvogels die tussen het kreupelhout leven. Het onderzoek aan de IKA (zie monitoring van grote fauna) per soort levert belangrijke data op voor soorten die erg gevoelig zijn voor jacht, zoals trompetvogels, tinamoes en hokko’s. De gezondheid van deze groepen demonstreert het positieve effect van het reservaat op het behoud van soorten.

Zwarte manakin

De zwarte manakin (Xenopipo atronitens) is een grote manakin die voorkomt op de grens tussen open en dichtbegroeid gebied. Over het hele Amazonebassin komen zeer lokaal groepjes zwarte manakins voor. Vanwege zijn schuwe karakter, donkere verenkleed en slecht bereikbare habitat, is de zwarte manakin een mysterieuze vogel, waarvan de biologie vooralsnog onbekend is.

In Frans-Guyana is de soort tot en met vandaag alleen nog maar waargenomen in het Trésorreservaat, ondanks zoektochten in vergelijkbare gebieden. De enkele waarnemingen vonden voornamelijk plaats rond de savanne. De komende vijf jaar wil men onderzoek en monitoring opzetten om meer te weten te komen over de ecologie en de aantallen van de soort.